تاریخچه پیدایش جی پی اس

سامانه موقعیت‌یابی جهانی ترجمه Global Positioning System”” که به اصطلاح جی پی اس می گویند؛ مجموعه ای از قرار گرفتن ۲۴ ماهواره در مدار‌هایی اطراف زمین است. در هر کدام از این مدار ها ۴ ماهواره قرار دارد که پیشرانه هایی این ماهواره ها را در مدار تعیین شده خود نگاه می دارند.

پروژه جی پی اس در سال ۱۹۷۳ میلادی توسط کشور آمریکا، برای توسعه ردیابی و مکان یابی سیستم های سابق، شروع شد. وزارت دفاع آمریکا در این پروژه از ۲۴ ماهواره استفاده می کند. نخستین ماهواره این سامانه آمریکایی در سال 1978 میلادی به فضا پرتاب شد. تمامی مراحل این پروژه بخصوص بخش نگهداری و پشتیبانی آن بر عهده آمریکا است.

اصلی‌ترین مقصود آمریکا از طراحی چنین سامانه‌ای، اهداف نظامی بوده، ولی از 1980 میلادی کاربرد‌های غیر نظامی نیز پیدا کرده است. تعداد ماهواره‌های این طرح در 1995 میلادی تکمیل شد و راجر ال استون، ایوان ای گتینگ و برادفورد پارکینسون سه تن از دانشمندان آزمایشگاه پیشرفته آمریکا سربلندی این نوآوری را به نام خود رقم زدند.

توسعه فناوری در کنار تحولات نیاز‌های بشر باعث شد تا کاخ سفید دستور توسعه ماهواره‌ها با نام جی پی اس بلوک 3آ و نسل جدید سامانه‌های کنترل عملیاتی را بدهد.

این ماهواره ها، در 24 ساعت شبانه روز، دو مرتبه حول زمین در مداری مشخص شده می‌گردند و داده‌ها را به زمین مخابره می‌کنند. GPS فارغ از محدودیت های زمانی و جغرافیایی و همچنین حوزه های کاربردی آن قابل استفاده است. به عنوان مثال: ردیاب شخصی، ردیاب ماشین و انواع مسیر یاب ها با قابلیت ها و سایز های مختلف در بازار موجود است.

سامانه های شبیه به جی پی اس نیز وجود دارند که یا در مرحله طراحی هستند و یا طراحی آن‌ها به پایان رسیده و از آن‌ها استفاده می‌کنند. مانند سامانه روسی “گلوناس” که معروف‌ترین آن‌ها است و از سال 2008 از آن بهربرداری کرده‌اند. در این حوزه اروپا، هند و چین نیز سامانه‌هایی در حال توسعه دارند.